Birleşmiş Milletler, Birleşmiş Milletler Geliştirme Programı aracılığı ile 2006 yılının başında Kıbrıs’ın her yerinde tehlikede olan tarihi eserlerin onarımı ve bakımı ile ilgili tasarılar için çağrı yapmıştır. Programın amacı herkesi ilgilendiren sorunlar üzerinde birlikte çalışma yoluyla toplumlar arasında işbirliği ve güveni arttırmaktır.

Proje, Birleşmiş Milletler Geliştirme Programı himayesi ve USAID’ın finansal desteği altındadır.

Kontea Cemaat Meclisi ve Kontea Mülteci Derneği oybirliğiyle karar vererek Kontea’de bulunan Agios Charalambos kilisesi ve kilise geçitinin restorasyonu ile köydeki kültürel mirasın muhafazası için Birleşmiş Milletlere başvurdu.

Tasarı ayrıca zarar görmüş Katolik kilisesi, Frenklere ait konakların , eşi benzeri olmayan yeraltı mahzenlerinin ve sulama kanallarının onarım ve bakım çalışmasını da içermektedir.

Proje öncelik olarak toplumların birlikte düzenledikleri etkinlikler için kullanılacak olan Agios Charalambos kilisesi ve çevresindeki yapıların onarımını, ayrıca piknik alanı ve açık hava aktivitelerinde kullanılacak olan ‘Harnıp Ağacı Barış Parkı’ adındaki parkın oluşumunu içermekteydi.

Kontea köyü- Konumu ve Durumu

Kontea Mesarya’nın Güneydoğusunda uygun bir yere sahiptir, üç ana şehir olan Lefkoşa, Mağusa ve Larnaka’nın arasındadır.Esasında verimli topraklarda çalışmak isteyen birçok insanla dolu bir Frank tımarı iken daha sonra Frank çiftliği olarak bilindi.

Kontea’de çok sayıda limon ve zeytin ağaçları ile üzüm bağları bulunmaktaydı ve bölgenin tarım merkezi idi. Köyde her çeşit meyve ve sebze üretilmekteydi. İlk üzüm festivali burada gercekleşmiş olup günümüzde de oranın insanlari tarafından Larnaka’da kutlanmaktadır.

1965-66 yılında 350 Harnıp ağacı ekimi müşterek bir alanın büyük bir kısmına, köyün güneyinde muhteşem manzaralı bir yerde gerçekleşmiştir. Kilise bölgesinden yaklaşık 500 metre uzaklıkta, Pergama’ya giden yolun üzerindedir.

Modern Kontea, sinemasi ve birçok gençlik ve spor klüpleri ile tavernası olan kozmopolitan bir köydü.

Köşk

Frenkler geniş ovalara bakan yüksek bir yerde taştan, görkemli bir Köşk inşa etmiştir. Bu Köşk’ün kalıntılarının büyük bir çoğunluğu günümüzde hala durmaktadır. Bunun sebebi 1979 yılında restore edilmesidir. Aynı yılda Kontea'yı çok iyi anlatan bir yazıt, bir zamanlar Köşk’ün bir parçası olan bir plaka üzerine kazılmıştır:

Katolik Tapınağı

1974 yılına kadar Köşk’te ikamet etmeye devam eden Avrupalılar, 1910 yılında yaklaşık 200 metre uzağa bir de Katolik Tapınağı inşa ettiler. İnanışa göre tapınak Kudüs’teki Kutsal Mezar Katolik Kilisesinin fonu ile St Anthony’e ithafen inşa edilmiştir. Tapınağın çok az bir bölümü hayatta kalabilmiştir ancak 1973’deki halinin fotoğrafları ve binanın detaylı tanımları bulunmaktadır. Binanın gerçeğine çok yakın bir şekilde yeniden canlandırılması mümkündür. Kilise bahçesinin batı kısmı mezarlık olarak kullanılmaktaydı.

Sulama sistemi

Kontea'nın Ortaçağ’a ait eşsiz bir sulama sistemi vardı. Akan su, güneyden yeraltı kanalizasyon ve kuyuları yoluyla, yerçekimi gücüyle köye akarak taştan yapılmış su tanklarına ve su kemerlerine dökülmekteydi. Bu sistem 1960’lara dek devam etmekteydi. Bu sistemin bir kısmı Köşk’ün batı kısmında devam etmekteydi. Biri Katolik Kilisesinde.

Başlıca Ortodoks Kilisesi

Köyün esas kilisesi Agios Charalambos’a ithaf edilmiştir. Daha önceki iki kilisenin bölgesinde bulunur, ilkinin 1570 yılında inşa edildiğine inanılır ve Frenk Köşkünün doğu sınırında bulunur. Kilise tek geçitli, çapraz kemerli bazilika tipindedir ve açılış töreni Archibishop Sofronios tarafından 1876 yılında gerçekleşmiştir.

Mağusa bölgesinde Agios Charalambos’a ithaf edilmiş en büyük kilise idi ve bu nedenle her yıl 10 Şubatta kutlanan Saint Festivalinin toplanma merkeziydi. Kilise bahçesinin doğu ve batısı boyunca üstü kapalı yapılar bulunmaktaydı ve bu yapılar Saint festivali gününde, yağmur yağma durumunda kapalı market olarak kullanılmaktaydı. İki tarafta ve köşede L şeklindeki kemer binada, üç büyük oda bulunmaktaydı ve ziyaretçilerle yolcuları misafir etmek için kullanılmaktaydı.

Şu anda bu binalar kötü durumdadır, geriye sadece taştan kemerler kalmıştır. Binanın orjinal halini gösteren fotoğraflar ve düzeni hatırlayanların tanımlamaları bulunmaktadır.

İlkokul

Kilisenin doğusunda köyün ilk ilkokulu bulunmaktadır. Bina, mesken edilmiş olduğundan iyi bir şekilde korunmuştur.

Camii

Kilisenin güneyine, 1974 yılından sonra Cami inşa edilmiştir. Yaklaşık olarak 200 metre yarıçaplı bir binadır.